Humanitas
https://impactum-journals.uc.pt/humanitas
<p>A <em>Humanitas</em> é a mais antiga revista publicada em Portugal especializada em Estudos Clássicos Greco-Latinos e Renascentistas, mas aberta a contributos de áreas dialogantes (História, Arqueologia, Filosofia, Religião, Arte, Retórica, Receção dos Clássicos, entre outras). Tem mantido um ritmo de publicação anual regular, desde o ano da sua criação, em 1947, e é propriedade do Instituto de Estudos Clássicos da Faculdade de Letras da Universidade de Coimbra.</p>Imprensa da Universidade de Coimbrapt-PTHumanitas0871-1569<p>Os autores conservam os direitos de autor e concedem à revista o direito de primeira publicação, com o trabalho simultaneamente licenciado sob a <a href="http://creativecommons.org/licenses/by/4.0/" target="_new">Licença Creative Commons Attribution</a> que permite a partilha do trabalho com reconhecimento da autoria e publicação inicial nesta revista.</p>From Cave to Cult Centers: The Emergence and Socialisation of Rituals – A Brief Evaluation (The Case of Gedikkaya Cave)
https://impactum-journals.uc.pt/humanitas/article/view/17023
<p class="Abstract" style="text-align: justify;"><span lang="EN-GB" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">This study explores the emergence and socialisation of ritual practices from the Palaeolithic to the Neolithic, with a particular focus on the Epipalaeolithic site of Gedikkaya Cave in northwestern Türkiye. Ritual, as a universal yet elusive phenomenon, is examined through archaeological, cognitive, and symbolic frameworks. Early humans confronted natural and existential uncertainties by developing symbolic media—cave paintings, figurines, burials, and cultic structures—that mediated between the known and the unknowable. Drawing on psychological theories of memory, the paper emphasises how ritual objects structured identity and cultural continuity. Gedikkaya Cave provides critical evidence of ritualised engagement with natural formations, fertility symbolism, and the juxtaposition of male and female principles, linking it to wider traditions of phallic imagery and “Venus” figurines. These practices resonate with later Neolithic cultic centres such as Göbeklitepe and Karahantepe, where monumental architecture and symbolic repertoires demonstrate the persistence of shared cognitive frameworks and cultural memory. The study argues that ritual was not a peripheral activity but a central mediator in human attempts to interpret natural phenomena, negotiate life–death transitions, and construct enduring forms of social and cultural identity.</span></p> <p class="Keywords" style="text-align: justify;"><span lang="EN-GB" style="font-size: 12.0pt; line-height: 150%;">Keywords: Ritual practices, Epipalaeolithic, Cultural memory, Phallic cult, Gedikkaya Cave</span></p>Deniz SARI
Direitos de Autor (c)
84[Recensão a] BARBOSA, Manuel J. S., Prédio Rústico de Jacques Vanière: poema didático neolatino do século XVIII sobre a vida no campo
https://impactum-journals.uc.pt/humanitas/article/view/16994
<p>[Recensão a] BARBOSA, Manuel J. S., Prédio Rústico de Jacques Vanière: poema didático neolatino do século XVIII sobre a vida no campo; introdução, tradução, notas e índices. Lisboa, Theya Editores, Instituto Europeu de Ciências da Cultura P. Manuel Antunes</p>Hugo Barata da Rocha Fonseca Ramos
Direitos de Autor (c)
84Intervención social en contextos humanitarios: desafíos y estrategias en la mitigación de riesgos de VBG en el Tapón del Darién
https://impactum-journals.uc.pt/humanitas/article/view/16978
<p>El presente artículo da cuenta de una experiencia de asistencia humanitaria en el Tapón del Darién desde una perspectiva del Trabajo Social; desde allí se da cuenta de estrategias de mitigación de Violencias Basadas en Género a las mujeres de diversas nacionalidades que cruzan esta ruta migratoria. El artículo por lo tanto, expone las concepciones de asistencia humanitaria, para ubicar allí las particularidades de estas acciones, las causas por las cuales el Tapón del Darién se ha convertido en paso migratorio privilegiado para muchos en los últimos años y las afectaciones que los campamentos de asistencia humanitaria acompañan, para hablar desde este contexto de acciones de intervención basadas en el cuidado, en la recuperación de las dimensiones de este y su importancia en el restablecimiento de la autopercepción, la dignidad humana y la condición de sujeto en medio de un escenario de pérdida y sufrimiento.</p> <p>El texto se sitúa desde la experiencia profesional y vivencia en el campamento humanitario ubicado en el Tapón del Darién por un período de dos años, por lo tanto, recrea reflexiones que desde la atención continua de mujeres ha suscitado la propia experiencia y desde allí las argumentaciones que dieron vida a estrategias de mitigación del riesgo de VBG realizada en este contexto.</p>Alba Lucía Cruz Castillo
Direitos de Autor (c)
84UM VILANCETE RECÉM-DIVULGADO DE LUÍS DE CAMÕES
https://impactum-journals.uc.pt/humanitas/article/view/16965
<p style="font-weight: 400;">Foi revelada ao público recentemente uma composição <em>ao divino</em> creditada a Camões, o vilancete “Duas grandes marauilhas / Vede se Vio Creatura”<a href="applewebdata://AB0CEEFE-FC12-4DB7-A39C-F21C2C6FF45A#_ftn1" name="_ftnref1">[1]</a>. Neste pequeno poema devocional confluem três temas mariânicos, populares nas letras e nas artes da época: o da Virgem lactante com o Menino, o do símile entre o leite e o sangue, e o da lactação dos santos, que foram transmitidos nos hinários e na liturgia, bem como nas hagiografias e nas iconografias bernardiana e agostiniana. Os três motivos forneceram a matéria poética com que foi elaborada esta síntese, que dialoga de perto com outro poema de Camões, a “Elegia à Paixam de Christo N. Senhor”<a href="applewebdata://AB0CEEFE-FC12-4DB7-A39C-F21C2C6FF45A#_ftn2" name="_ftnref2">[2]</a>, permitindo ampliar o perfil do poeta como compositor de hinos sacros.</p> <p style="font-weight: 400;"> </p> <p><a href="applewebdata://AB0CEEFE-FC12-4DB7-A39C-F21C2C6FF45A#_ftnref1" name="_ftn1">[1]</a> Camões: <1580.</p> <p><a href="applewebdata://AB0CEEFE-FC12-4DB7-A39C-F21C2C6FF45A#_ftnref2" name="_ftn2">[2]</a> Camões 1616: 11r-14v.</p>Felipe de Saavedra
Direitos de Autor (c)
84Musei degli edifici ecclesiastici: una riflessione
https://impactum-journals.uc.pt/humanitas/article/view/16935
<p>Abstract: Il presente testo è la continuazione ideale di un articolo pubblicato in precedenza su Humanitas e parte dall’idea che i musei ecclesiastici siano musei di storia e possano essere dei tasselli fondamentali per la narrazione e la comprensione tanto delle strutture che li ospitano quanto di Chiesa e cristianesimo in generale. Nel leggere tali musei in questo modo, però, ci si scontra con alcuni importanti questioni contemporanee legate alla necessità di comunicare un patrimonio tanto storico quanto religioso in un contesto culturale internazionale caratterizzato da molteplicità, laicità, continuo cambiamento. In questo testo si riflette quindi sulle sfide che i musei ecclesiastici sono chiamati ad affrontare per attendere al loro compito di trasmissione della storia, e si presentano due casi specifici ad emblema della situazione attuale di questa tipologia museale.</p> <p>Keywords: Musei Ecclesiastici, Religione, Cristianesimo, Comunicazione, Storia.</p>Chiara Cecalupo
Direitos de Autor (c)
84